Kategori: Prof. Dr. Mustafa Zihni Tunca

“Yakında gazetecilere ihtiyaç olmayacak, haberleri yapay zekâ kendisi yazacak.” dedi sektörden bir dostum, bir yerlerden okuduğu ya da duyduğu eksik bilgilere dayanarak. Her ne kadar gelişmeleri o şekilde yorumlamak doğru olmasa da o akşam aklıma ilginç sorular gelmeye başladı. Örneğin, tamamen tarafsız bir haber hazırlayabilecek mi yapay zekâ? Hazırlayabilecek mi derken, hazırlamasına izin verilecek mi? […]

“Savaş suçlusu bir devlet”in hastane bombalayarak aralarında bebeklerin de olduğu çok sayıda canı katlettiği hafta, genç bir meslektaşım Instagram’da bir sıkıntı olduğunu, paylaştığı hikâyenin takipçileri tarafından dahi görüntülenemediğini yazdı bana. İlginç bir şekilde, o gün Instagram’ın hikâyeler kısmında paylaştığım köşe yazımın sadece iki üç kişi tarafından görüntülendiğini fark ettim. Takip eden günlerde, hastane katliamı ile […]

Elon Musk’ın $44 milyar ödeyerek Twitter’ı satın almasının üzerinden tam bir yıl geçti. Bu süre içinde yaşanan değişim süreci ders kitaplarına örnek olacak öneme sahip. Özellikle de bu gelişmeleri bir başarı öyküsünden çok, uzun vadeli kazanımlara odaklanırken kısa vadede çok sayıda sıkıntıya sebep olan öngörü ve uygulamalar olarak değerlendirmemiz gerekiyor. Musk’ın Twitter’ı satın alma öyküsü […]

İki hafta önce bu köşede değindiğim bir husus vardı. İnternet’in ilk yıllarında oluşan “bedava” algısı günümüze kadar gelen ve ücret ödemeden pek çok hizmete erişme hakkına sahip olduğumuz inancına zemin hazırlamıştı. O yüzden de pek çok haber sitesi, web tabanlı e-posta sistemleri ve elbette sosyal ağların neredeyse tümü bizlere “ücret dışı bedeller” karşılığında bu hizmetleri […]

Günümüzde emoji olarak adlandırılan minik ikonların, tıpkı eski Mısır hiyeroglif yazısı gibi, birbirinden kolaylıkla ayırt edilebilen çok sayıda sembolden oluşan, en basit ifadeyle “dijital çağın görsel alfabesi” olduğunu söyleyebiliriz. Bazıları alfabe ifadesinin takılıp emojilerin harfler gibi sesleri sembolize eden karakterler olmaması sebebiyle alfabe olarak adlandırılamayacağını söylese de, gerçekte emojilerin Çin alfabesi ve türevlerindeki karakterlerden farklı […]

Yaygın inanışa göre pazara ilk giren işletme hangisiyse genellikle pazarın hakimi de odur. Dijital dünyada ise durum biraz farklı. Teknolojik gelişmelerin dinamik yapısı göz önüne alındığında, pazara ilk girenin değil sonradan girenlerin daha kalıcı başarılar elde ettiğini görüyoruz. Çünkü, yeni bir pazara girdiğinde belirsizlikler çoktur, maliyetler yüksektir, talep belirsizdir ve hatta gelecekte regülasyonların neler getireceğini […]

Geçtiğimiz hafta bu köşede, eğitim sisteminin sorunlarını anlamadan çözüm üretilemeyeceğine değinerek bir sistemi “neden değiştirmeliyiz” sorusuna cevap bulmadan önce “nasıl değiştirmeliyiz” sorusunu cevaplamamızın mümkün olmadığını kısaca ifade etmeye çalışmıştım.   Bir sistemi “neden değiştirmeliyiz” sorusunu cevaplayabilmek için ise sorunları ve o sorunların nedenlerini anlamamız gerekiyor. Örneğin, yine geçtiğimiz hafta sorduğum sorulardan birisini daha açık hale […]

Mevcut bir sistem; değişime yönelik ihtiyaç hissedildiğinde ve bu ihtiyacın sebepleri açık bir şekilde belirlendikten sonra alternatifler arasından en uygun olanı belirlenerek iyileştirilir, yenilenir ya da değiştirilir. Peki eğitim sistemimiz bir iyileştirmeye, yenilemeye ya da değişime ihtiyacı olup olmadığına neye göre karar vereceğiz? Geçmişte değişim kararı alınırken hangi kriterler göz önüne alınıyordu? İki güncel örnek […]

Geçtiğimiz yıllarda bir köşe yazarı Rahmetli Nurettin Topçu’nun güzel bir tespitini paylaşmıştı: “Eğitim sistemimizin iki eksiği var: Birincisi eğitim, ikincisi sistem” Bir akademisyen olmam sebebiyle ömrümün yarısı öğrencilikle, diğer yarısı ise eğitmenlikle geçti. En büyük evladı üniversiteyi tamamlamak üzere, en küçüğü ise ilkokulda olan bir veli olduğumu da bu bilgilere eklersek milli eğitim sistemimizin son […]

Son günlerde reklam panolarında bir mobil operatörün bulut depolama hizmetine ilişkin reklamlar dikkatimi çekiyor. Sonda söyleyeceğimi başta söyleyeyim, güçlü rakiplerin bulunduğu dijital pazarlara ulusal firmalar tarafından konumlandırılmaya çalışılan alternatif sosyal ağ, depolama vb. hizmetlerin olağandışı bir dokunuş sağlanamadığı sürece ciddi başarılar elde edebileceğine inanmıyorum. Ulusal markaların başarılı olmalarını elbette temenni ederiz. Ancak, pazar yapısı, demografik […]

Geçtiğimiz günlerde yabancı bir şirketten gelen bir e-posta’da akademik çalışmalarda ChatGPT ve Google Bard kullanım eğitimleri verdikleri ifade edilyordu. Eğitimler üç parçaya bölünmüş ve her bir eğitim için $300 civarında ücret isteniyor. Ana başlıklar ise literatür taramasında ChatGPT kullanımı, akademik yayın araştırma ve yazma sürecinde ChatGPT kullanımı, ve hibe projeleri başvurusu hazırlarken ChatGPT kullanımı olarak […]

Bazen merak ediyorum, başıma gelenler her hafta bu köşede paylaşayım diye gizli bir güç tarafından bana özel olarak mı yaşatılıyor diye… Geçtiğimiz hafta cep telefonumda uzun süredir kullanmadığım Opera tarayıcısını güncellediğimde Aria adında OpenAI altyapısı ile çalışan bir yapay zekâ sohbet robotunun tarayıcıya entegre edildiğini öğrendim. Karşımda zeki bir ChatGPT türevi beklerken, karşımda cahil, ancak […]

Bir önceki yazıda ticari kaygılar yüzünden Elon Musk’ın Twitter’a ciddi zarar verebileceğini yazmıştım. Bu hafta kaldığımız yerden devam ederek, çokça sorulan Zuckerberg’in yeni “Threads” uygulamasının Twitter’ı nasıl etkileyeceğini değerlendirelim. Öncelikle, Twitter’ın diğer ana akım sosyal ağlardan farklı olarak mikroblog hizmeti sunması sayesinde Facebook grubuna karşı ayakta kalabilmeyi başarabildiğini unutmayalım. Zuckerberg, geçtiğimiz 10 yıl boyunca agresif […]

Elon Musk’ın , Twitter’ı satın aldığından beri “mülk sahibi” olarak oldukça ilginç davranışlar sergiliyor olması çok da şaşırtıcı değil. En yakın rakibini kafes dövüşüne davet eden bir iş adamından çok da fazlasını beklemek de doğru olmazdı. Ancak, asıl şaşırtıcı olan, günlük erişilebilen twit sayısını sınırlama kararı aldığını açıklamasıdır. Çünkü böyle bir karar sadece kullanıcıları değil, […]

Birkaç yıl önce yerel bir gazetede, mahallelerine yerleştirilen baz istasyonuna isyan eden vatandaşların tepkileri ile ilgili bir haber vardı. Muhabire görüş bildiren vatandaşlardan birisi, her an baz istasyonundan radyasyon sızıntısı yaşanmasına yönelik bir korku ile yaşadıklarını ifade ediyordu. Elbette her bireyin baz istasyonu ya da mikrodalga fırın gibi cihazların oluşturduğu enerji dalgalarını ifade eden ‘elektromanyetik […]