Okuma Süresi:39 Saniye
Immanuel Kant, bilgiyi iki ölçüte göre sınıflandırır:
•Kaynağına göre: a priori (deneyimden önce) ve a posteriori (deneyimden sonra)
•Yapısına göre: analitik (özne kavramında zaten içerilen bilgi) ve sentetik (özneye yeni bilgi ekleyen)
Bu iki ölçüt birleştiğinde, dört temel yargı türü ortaya çıkar:
1. Analitik a priori yargılar
Yüklem, özne kavramında zaten bulunur. Doğrulukları yalnızca düşünce yoluyla bilinebilir.
Örnek: “Bütün bekarlar evli değildir.”
2. Analitik a posteriori yargılar
Kant’a göre mantıksal olarak mümkün değildir.
Çünkü deneyimden gelen bir bilgi, özne kavramında zaten bulunamaz.
3. Sentetik a posteriori yargılar
Bilgi deneyimden gelir ve duyulara dayanır. Yüklem, özneye yeni bir bilgi ekler.
Örnek: “Bu masa kahverengidir.”
4. Sentetik a priori yargılar
Deneyimden bağımsızdır ancak yine de bilgiyi genişletir.
Bilimlerin, matematiğin ve metafiziğin temelini oluşturur.
Örnek: “Her olayın bir nedeni vardır.” veya “7 + 5 = 12.”
