Sene 2013-15 arasında çeşitli vesilelerle TRT’ye iptv, ott tv konularında eğitimler vermiştim. O dönemlerde TRT Arap yarımadasına hitap etmeyi planlıyordu. Şimdi ismini vermemin doğru olmayacağı bir yönetici ile konuşurken, bana Balkanlarda televizyon penetrasyonunu sormuştu. Ben de eğer Balkanlara girmek istiyorsanız, bir ott tv programlayın, Balkanlarda en çok satılan akıllı tv markasına uygun şekilde uygulamayı yayınlayın. Supreme Court’larla da uğraşmazsınız demiştim.
Yıl oldu 2023… TRT şimdilerde Tabii isimli bir platform çıkarmış. On yıl önce çoktan başlaması gereken işi şimdi yapmaya kalkmış. Ama tabii bizim borumuz genelde iç pazarda öter. Memurumuz meşhur olmaya meraklı. Yaptığı üstleri tarafından görülsün başı okşansın ister. İç pazara yönelik bir lansman yaptı. Şimdi bunu dış pazara yapsaydı yani fikre bağlı kalsaydı nasıl görünürdü onu anlatmayacağım artık bir önemi yok.
Madem iç pazarda bir uygulama, gelin burasından bakalım.
Bir an için bu yatırımın sermayesinin vatandaşın vergilerinden harcanmadığını varsayalım. Yani TRT bir devlet kurumu değil de bir özel TV kanalı olsun. Proje de önümüze Tabii olarak gelmiş olsun. Yönetici olarak onay vereceğiz…
Aklıma gelen soruları ve düşünülmesi gerekenleri yazıyorum:
– Öncelikle bu işin bütçesi ne? (Öyle ya attığımız taş ürküttüğümüz kurbağaya değiyor mu?)
– Kurbağa demişken. Gerçekten amacımız ne? Benim aklıma gelen 3 senaryo geliyor.
1. Teknoloji fetişi bir yönetici ekibini yenilikçi bir şeyler yapalım diye zorlar ortaya Tabii çıkar.
2. Teknik ekip gezdiği fuarlarda gördüklerinden özenir neden olmasın bizim de olsun der.
3. Netflix’in pazarı domine etmesiyle ilgili pazarlamacılar uzun bir prezentasyon yapmış ve her bahaneyi pas geçmeyen satıcılar (bunlar her şirkette aynıdır) bunu bahane edeceklerini açık şekilde beyan etmiştir ve bir rakibi olsun istenir.
– Bunların içinde tek mantıklı ihtimal Netflix’in aldığı pazar. Ben olsam satış ekibine bu pazarın aslında kendilerini tehdit etmediğini söyler işlerine bakmalarını belirtirdim. Onlar da BBC örneğini verirlerdi. Ben de BBC’nin içeriği ile kendi içeriğinizi nasıl kıyaslıyorsunuz ki; Britbox’ın benzerini istiyorsunuz önce içerik üretin der geçerdim.
– Unutulmamalı ki; içerik olmazsa reklamı nereye koyacaksınız. Ne kadar çok içerik o kadar çok reklam. Ne kadar popüler içerik o kadar çok reklam. Ne kadar kaliteli içerik, o kadar yüksek sosyo-ekonomik duruma sahip izleyici, o kadar yüksek fiyatlı reklam. Tabii, Rumi isimli bir proje ile çıkıyor yola. Rumi Sufi bir şair. Keşke şöyle dolu dolu bir Mevlana Celaleddin Rumi olsa, bir Aşık Veysel görsek. Ben eğitimlerimde BBC’yi TRT’ye örnek verirken belgesellerini anlatmıştım. Mesela güzellik belgeseli. BBC evrensel güzelliği anlatıp Elizabeth Hurley’e bağlıyor sözü. (anlamayanlar için Elizabeth Hurley İngiliz bir model), Hugh Grant’ın (tabii ki o da İngiliz) sevgilsi… Umarım bu sefer anlattığım şeyi gerçekten anlattığım şekliyle yaparsınız demiştim. Platformda ne yazık ki bu evsafta belgesel yok.
Bu kurallar asla değişmez. Üstelik bu özel kanal duyuruyu yapmak için aynı gruba dahil olmayan bir başka tv kanalına reklam vereceğini söylerse, içerde soruşturma başlatır, bunu önerenin akçeli işleri varsa işten atardım. Neyseki benim yönetici olduğum kanllarda değiler.
Ama tabii TRT bir özel kanal değil. Devletin kanalı. Çalışanları devlet memuru. Devlet etik kurumları, denetim mekanizması olan bir yapı. Mutlaka bunlar soruşturulmuştur.
Gelelim teknik altyapıya
Yazılım web, android ve iOS’da çalışıyor. Chrome’da Google hızlı üyelik sistemi çalışmıyor. iOS yorumlarında indirme özelliğinin olmamasından bahsedilmiş. Bu özellikle sınırlı mobil internet paketi olan kitle _ ki bence Tabii’nin tek kitlesi_ için büyük problem. Onları da işin dışında bırakıyor.
Tv uygulaması olmaması, uygulamayı geliştiren ekibin yayınlama konusunda yeteri kadar bütçesinin olmadığını gösteriyor. Yine yorumlarda airplay özelliğinin kapatıldığından bahsedilmiş. Bu son derece mantıklı. Çekim yapmamak için bu genelde yapılan bir koruma ama o zaman tv uygulaması mutlaka olmalıydı. İki tane de uygulama muhteşem, mutlaka yükleyin, puanlayın yorumu var ki, uygulamayı beğenen bir kullanıcının yapmayacağı bir yorum!
On yıl önce TRT’ye gittiğimde, teknik ekibi hiçbir zaman kullanılmayacağı kabak gibi belli olan, html bazlı bir teknolojiyle uğraşırken bulmuştum. O zaman için bile o kadar gereksiz bir teknolojiydi ki ismini bile aklımda tutmamışım. Umarım yine içerde yıllar sonra biz bunla neden uğraşıyorduk yahu hissi verecek bir projeye zaman ve para harcamıyorlardır.
Not: Eğer proje FOX’un Türkiye’deki yaklaşımlarına bakarak yapıldıysa da orada dijital platformlar kanaldan çok daha önce geldi, her ne kadar TV daha öne çıksa da…
